Mỗi đứa trẻ đều có hành trình riêng để đến với tri thức. Với những trẻ mắc chứng khó đọc (Dyslexia), con đường ấy có thể gập ghềnh hơn, nhưng không hề thiếu sắc màu, niềm vui và sự sáng tạo. Tuần lễ Nâng cao nhận thức về Chứng khó đọc là dịp để chúng ta thấu hiểu hơn hành trình học tập của những người đang sống cùng hội chứng này — và cùng tìm cách giúp các em cảm thấy được nhìn thấy, được thấu hiểu, được đồng hành.
𝐃𝐲𝐬𝐥𝐞𝐱𝐢𝐚 – 𝐡𝐚𝐲 𝐂𝐡𝐮̛́𝐧𝐠 𝐤𝐡𝐨́ đ𝐨̣𝐜 – ảnh hưởng đến 9–12% dân số nhưng vẫn thường bị hiểu sai. Người mắc chứng khó đọc có thể gặp khó khăn khi đọc và viết, song điều đó không giới hạn khả năng hay tiềm năng của họ. Trái lại, nhiều em lại tỏa sáng trong tư duy hình ảnh, sáng tạo và giải quyết vấn đề. Tác giả Jamie Oliver từng chia sẻ: “𝐶ℎ𝑢̛́𝑛𝑔 𝑘ℎ𝑜́ đ𝑜̣𝑐 𝑘ℎ𝑖𝑒̂́𝑛 𝑡𝑜̂𝑖 𝑝ℎ𝑎̉𝑖 𝑡𝑖𝑒̂́𝑝 𝑐𝑎̣̂𝑛 𝑣𝑖𝑒̣̂𝑐 𝑣𝑖𝑒̂́𝑡 𝑡ℎ𝑒𝑜 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑐𝑎́𝑐ℎ 𝑟𝑎̂́𝑡 𝑘ℎ𝑎́𝑐, 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔 𝑑𝑒̂̃ 𝑑𝑎̀𝑛𝑔 𝑛ℎ𝑢̛𝑛𝑔 𝑟𝑎̂́𝑡 đ𝑎́𝑛𝑔 𝑔𝑖𝑎́. 𝑇𝑜̂𝑖 ℎ𝑜̣𝑐 𝑐𝑎́𝑐ℎ 𝑡𝑖̀𝑚 𝑟𝑎 đ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑚𝑖̀𝑛ℎ 𝑙𝑎̀𝑚 𝑡𝑜̂́𝑡 𝑣𝑎̀ 𝑑𝑢̀𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑖́𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑒̂́ 𝑚𝑎̣𝑛ℎ đ𝑜́ đ𝑒̂̉ 𝑘𝑒̂̉ 𝑐𝑎̂𝑢 𝑐ℎ𝑢𝑦𝑒̣̂𝑛 𝑐𝑢̉𝑎 𝑚𝑖̀𝑛ℎ.”
Với sự thấu hiểu và đồng hành đúng cách, trẻ mắc chứng khó đọc vẫn có thể yêu đọc – yêu viết – và tỏa sáng theo cách riêng của mình. Dưới đây là 8 gợi ý từ nhà văn Rebecca Gribben (Twinkl Educational Publishing) muốn gửi đến các cha mẹ:
1️⃣ 𝑻𝒂̣𝒐 𝒎𝒐̂𝒊 𝒕𝒓𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈 𝒕𝒊́𝒄𝒉 𝒄𝒖̛̣𝒄 𝒗𝒂̀ 𝒂𝒏 𝒕𝒐𝒂̀𝒏
– Hãy dành thời gian cùng con đọc sách và tạo một góc đọc sách ấm cúng tại nhà.
– Khuyến khích con thể hiện bản thân qua việc viết mà không sợ mắc lỗi.
– Khen ngợi và khích lệ tích cực có thể giúp tăng cường sự tự tin cho trẻ.
2️⃣ 𝑫𝒖̀𝒏𝒈 𝒕𝒂̀𝒊 𝒍𝒊𝒆̣̂𝒖 𝒗𝒂̀ 𝒄𝒐̂𝒏𝒈 𝒄𝒖̣ 𝒕𝒉𝒂̂𝒏 𝒕𝒉𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒗𝒐̛́𝒊 𝒏𝒈𝒖̛𝒐̛̀𝒊 𝒈𝒂̣̆𝒑 𝑪𝒉𝒖̛́𝒏𝒈 𝒌𝒉𝒐́ đ𝒐̣𝒄
– Sách có Font chữ dễ đọc, chữ lớn, giãn cách rộng và đoạn văn ngắn giảm căng thẳng thị giác và giúp trẻ tập trung hơn.
– Dùng bộ lọc màu hoặc ứng dụng đọc sách có thể điều chỉnh định dạng văn bản để phù hợp với nhu cầu của con.
3️⃣ Đ𝒐̣𝒄 𝒄𝒖̀𝒏𝒈 𝒏𝒉𝒂𝒖
– Hãy cùng đọc to và khuyến khích trẻ thảo luận về cốt truyện, nhân vật và cảm xúc được khắc họa trong truyện.
– Đặt những câu hỏi mở để thúc đẩy tư duy phản biện và khuyến khích con bày tỏ suy nghĩ, quan điểm của mình về câu chuyện.
4️⃣ 𝑲𝒉𝒖𝒚𝒆̂́𝒏 𝒌𝒉𝒊́𝒄𝒉 𝒌𝒆̂̉ 𝒄𝒉𝒖𝒚𝒆̣̂𝒏 𝒗𝒂̀ 𝒔𝒂́𝒏𝒈 𝒕𝒂̣𝒐
Nhiều trẻ mắc chứng khó đọc có trí tưởng tượng dồi dào. Hãy để con kể chuyện bằng lời, bằng tranh, hoặc cùng nhau sáng tác nối tiếp – người lớn và trẻ nhỏ luân phiên bổ sung vào câu chuyện.
5️⃣ 𝑺𝒖̛̉ 𝒅𝒖̣𝒏𝒈 𝒔𝒂́𝒄𝒉 𝒏𝒐́𝒊 𝒗𝒂̀ 𝒎𝒂́𝒚 đ𝒐̣𝒄 𝒔𝒂́𝒄𝒉 đ𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒕𝒖̛̉
Bằng cách cung cấp nhiều cách tiếp cận văn bản, bạn trao quyền cho con mình lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.
– Máy đọc sách điện tử cho phép trẻ đọc sách với định dạng văn bản phù hợp với người mắc chứng khó đọc.
– Sách nói giúp trẻ mắc chứng khó đọc tiếp cận văn học một cách độc lập và theo tốc độ của riêng mình.
6️⃣ 𝑩𝒊𝒆̂́𝒏 𝒗𝒊𝒆̣̂𝒄 đ𝒐̣𝒄 – 𝒗𝒊𝒆̂́𝒕 𝒕𝒉𝒂̀𝒏𝒉 𝒎𝒐̣̂𝒕 𝒑𝒉𝒂̂̀𝒏 𝒄𝒖̉𝒂 𝒄𝒖𝒐̣̂𝒄 𝒔𝒐̂́𝒏𝒈 𝒕𝒉𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈 𝒏𝒉𝒂̣̂𝒕
Viết nhật ký, viết ghi chú, viết danh sách đi chợ hay gửi thư điện tử cho người thân, đó đều là những cơ hội để con thực hành mà không cảm thấy “đang học”. Điều quan trọng là giữ cho những hoạt động này vui vẻ, nhanh gọn và phù hợp với sở thích của con.
7️⃣ 𝑲𝒉𝒂́𝒎 𝒑𝒉𝒂́ 𝒏𝒉𝒊𝒆̂̀𝒖 𝒕𝒉𝒆̂̉ 𝒍𝒐𝒂̣𝒊 𝒗𝒂̀ 𝒑𝒉𝒐𝒏𝒈 𝒄𝒂́𝒄𝒉 𝒗𝒊𝒆̂́𝒕 𝒌𝒉𝒂́𝒄 𝒏𝒉𝒂𝒖
Việc điều chỉnh ngữ liệu đọc theo sở thích cá nhân của con là một cách tuyệt vời để tăng cường động lực và duy trì thói quen. Truyện tranh, tạp chí, thơ, hay sách về chủ đề con yêu thích (động vật, ẩm thực, khoa học…) đều là những “cánh cửa” mở ra tình yêu với sách.
8️⃣ 𝑨̆𝒏 𝒎𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒕𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒃𝒖̛𝒐̛́𝒄 𝒕𝒊𝒆̂́𝒏 𝒏𝒉𝒐̉
Cuối cùng, hãy chúc mừng sự tiến bộ của con, dù nhỏ bé đến đâu. Chứng khó đọc có thể mang đến những thách thức đặc biệt. Mọi thành quả đều cần được ghi nhận và khen ngợi.
– Hãy đặt ra những mục tiêu khả thi và chúc mừng những tiến bộ.
– Nhấn mạnh rằng sai lầm là một phần của quá trình học tập.
– Tôn vinh sự đa dạng trong cách học tập của mỗi người và khuyến khích trẻ mắc chứng khó đọc theo cách riêng.
Những gợi ý nhỏ này không chỉ dành cho cha mẹ có con mắc chứng khó đọc, mà còn cho tất cả chúng ta – những người tin rằng mọi đứa trẻ đều có quyền yêu và hiểu thế giới qua con chữ, theo cách riêng của mình.
Nguồn: 𝑃𝑒𝑛𝑔𝑢𝑖𝑛 𝐵𝑜𝑜𝑘𝑠 – “𝐻𝑜𝑤 𝑡𝑜 𝑆𝑢𝑝𝑝𝑜𝑟𝑡 𝑎 𝐶ℎ𝑖𝑙𝑑 𝑤𝑖𝑡ℎ 𝐷𝑦𝑠𝑙𝑒𝑥𝑖𝑎 𝑡𝑜 𝐹𝑎𝑙𝑙 𝑖𝑛 𝐿𝑜𝑣𝑒 𝑤𝑖𝑡ℎ 𝑅𝑒𝑎𝑑𝑖𝑛𝑔 𝑎𝑛𝑑 𝑊𝑟𝑖𝑡𝑖𝑛𝑔”, 𝑡𝑎́𝑐 𝑔𝑖𝑎̉ 𝑅𝑒𝑏𝑒𝑐𝑐𝑎 𝐺𝑟𝑖𝑏𝑏𝑒𝑛 (𝑇𝑤𝑖𝑛𝑘𝑙 𝐸𝑑𝑢𝑐𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛𝑎𝑙 𝑃𝑢𝑏𝑙𝑖𝑠ℎ𝑖𝑛𝑔).
