Là cha mẹ, ai cũng mong con mình phát triển toàn diện cả thể chất lẫn trí tuệ. Bên cạnh yếu tố di truyền và giáo dục, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ. Việc thường xuyên bổ sung những thực phẩm phát triển trí thông minh cho bé sẽ giúp tối ưu hóa khả năng phát triển của não bộ, góp phần giúp trẻ thông minh và học tập tốt hơn.
Cho bé ăn gì để thông minh?
Để bé thông minh và có trí nhớ tốt, nhiều ba mẹ tìm kiếm các món ăn được cho là tốt cho tư duy của bé. Tuy nhiên, không có loại thực phẩm nào có thể biến bé thành thiên tài. Các chất dinh dưỡng chỉ đóng vai trò hỗ trợ phát huy tiềm năng di truyền về trí thông minh đã có trong não bộ của bé. Quan trọng hơn cả là sự giáo dục mà bé được nhận trong suốt quá trình trưởng thành.
Có ba yếu tố chính ảnh hưởng đến sự phát triển trí thông minh ở trẻ: di truyền (gene), sự rèn luyện, học tập, môi trường sống và chế độ dinh dưỡng. Trong đó, chế độ dinh dưỡng là yếu tố có thể dễ dàng điều chỉnh nhất. Dù không khiến trẻ trở thành thiên tài nếu cho trẻ ăn một số nhóm chất, nhưng nhiều nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng học trên thế giới đã chỉ ra rằng nếu trẻ thiếu hụt một số nhóm chất quan trọng, sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển trí não ở trẻ em.
Những dưỡng chất quan trọng cho não bộ của trẻ là: đạm, iốt, sắt, đường glucose và fructose, các axit béo không no chuỗi dài, vitamin, khoáng chất và nước,…
Các loại thực phẩm giúp tăng trí thông minh cho bé
Sau đây là danh sách các loại thực phẩm phát triển trí thông minh cho bé:
Sữa và sữa chua
Theo WHO, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển trí não của trẻ. Do đó, mẹ nên cho trẻ bú hoàn toàn sữa mẹ trong 6 tháng đầu và cố gắng duy trì đến khi bé 2 tuổi. Các nghiên cứu cho thấy sữa mẹ giàu DHA, vitamin A, D, E – những thành phần quan trọng giúp xây dựng não bộ, hoàn thiện vỏ não, phát triển hệ thần kinh trung ương và võng mạc, tối ưu hóa khả năng ghi nhớ của trẻ. Nếu mẹ không đủ sữa cho con bú, cần cho con uống sữa công thức bổ sung các dưỡng chất gần với sữa mẹ để hỗ trợ phát triển trí não tối ưu cho trẻ.
Thịt
Là thực phẩm không thể bỏ qua cho sự phát triển trí thông minh của trẻ, thịt cung cấp nguồn protein và chất béo dồi dào cần thiết cho não bộ. Các loại thịt phổ biến bao gồm thịt lợn, bò, gà,… Đặc biệt, thịt bò chứa vitamin B12, sắt, kẽm giúp tăng cường thể chất, kích thích trí não, ổn định hệ thần kinh, hỗ trợ trẻ tập trung và tăng cường trí nhớ. Mặc dù sữa mẹ giàu protein, nhưng lại thiếu sắt, do đó, việc bổ sung thịt vào khẩu phần ăn dặm của trẻ là vô cùng quan trọng để đảm bảo phát triển toàn diện.
Cá biển
Cá biển là nguồn thực phẩm giúp tăng trí thông minh vượt trội cho trẻ, bao gồm cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá thu, cá trích… Loại thực phẩm này cung cấp omega 3, một loại axit béo không no mà cơ thể không thể tổng hợp và tạo ra được, đóng vai trò như dưỡng chất tuyệt vời giúp phát triển não bộ trẻ.
Theo PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Giám đốc Y khoa Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome (khu vực miền Bắc), trong giai đoạn cho con bú, mẹ nên ăn nhiều cá để tăng lượng DHA trong sữa mẹ. Khi trẻ đến tuổi ăn dặm, mẹ có thể chế biến cá thành nhiều món ăn đa dạng giúp trẻ ngon miệng hơn. Ngoài ra, mẹ có thể bổ sung omega 3 bằng cách cho con uống dầu cá, tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo nên sử dụng thực phẩm có chứa omega 3 tự nhiên từ cá vẫn tốt hơn.
Rau xanh
Bên cạnh trứng, sữa, thịt, cá, rau xanh đóng vai trò quan trọng không kém trong việc phát triển trí não của trẻ. Rau xanh chứa nhiều vitamin, khoáng chất, folate… rất tốt cho thai kỳ khỏe mạnh cũng như sự phát triển não bộ khi trẻ chào đời. Folate là một vitamin nhóm B có trong cải xoăn, rau bina, rau diếp, măng tây, bông cải xanh… Vitamin và khoáng chất có vai trò chuyển hóa và chống oxy hóa của tế bào não, giúp trí não minh mẫn hơn.
Các loại hạt
Các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, lạc (đậu phộng), hướng dương… chứa hàm lượng axit béo omega 3 và omega 6, vitamin B6, vitamin E… rất dồi dào. Đây là những thực phẩm phát triển trí thông minh cho bé, giúp bé thông minh vượt trội và giảm nguy cơ mắc Hội chứng suy giảm trí nhớ Alzheimer. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, trẻ từ 1 tuổi trở lên mới được dùng các loại hạt đã được xay thành bột, tránh bị hóc, nghẹn gây nguy hiểm đến trẻ.
Các loại quả mọng
Để tăng cường sức khỏe não bộ cho con, mẹ đừng bỏ qua các loại quả mọng. Chúng không chỉ giúp cải thiện trí nhớ mà còn rất giàu vitamin C và chất chống oxy hóa. Hạt bên trong quả còn chứa chất béo omega-3 giúp tối ưu hóa chức năng não bộ. Dâu tây, việt quất và anh đào là những ví dụ điển hình cho họ quả mọng. Nên chọn quả có màu sắc càng đậm càng tốt vì chúng chứa nhiều dinh dưỡng hơn. Mẹ có thể biến tấu quả mọng thành sinh tố bổ dưỡng hoặc món tráng miệng, đồ ăn nhẹ hấp dẫn cho bé.
Bơ đậu phộng
Trẻ em thường rất thích bơ đậu phộng, và đây là một điều tuyệt vời cho sự phát triển trí thông minh của trẻ. Bơ đậu phộng chứa nhiều vitamin E, chất chống oxy hóa giúp bảo vệ màng thần kinh. Bên cạnh đó, nó còn cung cấp vitamin B tốt cho não bộ và glucose cung cấp năng lượng cho bé hoạt động. Do vậy, bơ đậu phộng là một thực phẩm không thể bỏ qua để giúp bé thông minh hơn. Kết hợp bơ đậu phộng với các loại trái cây như chuối sẽ tạo nên món ăn ngon miệng và bổ dưỡng mà bé sẽ yêu thích.
Ngũ cốc
Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp glucose và là nguồn thực phẩm giúp tăng trí thông minh cho bé. Nhờ chứa vitamin B tốt cho hệ thần kinh, mẹ nên bổ sung ngũ cốc nguyên hạt vào các bữa ăn cho bé bằng cách sử dụng bánh mì nguyên hạt, bánh quy giòn hay bánh mì cuộn.
Các loại đậu
Nhắc đến thực phẩm tốt cho tim mạch, không thể bỏ qua các loại đậu. Hơn thế nữa, chúng còn là “thần dược” giúp bé thông minh vượt trội nhờ cung cấp nguồn năng lượng dồi dào từ protein, chất xơ, carbohydrate phức hợp, vitamin và khoáng chất. Không chỉ vậy, các loại đậu còn giúp duy trì năng lượng cho cơ thể ở mức cao nhất. Đậu thận và đậu pinto chứa nhiều axit béo omega-3 hơn các giống đậu khác. Omega-3 vốn được xem là vi chất đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và hoạt động của não bộ.
Bột yến mạch
Bột yến mạch là thực phẩm cung cấp năng lượng và là nguồn “nguyên liệu” tuyệt vời cho hoạt động não bộ của trẻ. Nhờ hàm lượng chất xơ cao, yến mạch giúp trẻ no lâu, hạn chế cảm giác thèm ăn vặt. Bên cạnh đó, yến mạch còn là nguồn cung cấp vitamin E, vitamin B (gồm B1, B6, B12…) và kẽm giúp não bộ của trẻ hoạt động hiệu quả. Mẹ có thể kết hợp yến mạch với chuối, táo, việt quất hoặc hạnh nhân để tăng thêm hương vị và dinh dưỡng cho món ăn.
Gợi ý thực đơn giúp trẻ thông minh hơn
Bữa sáng được xem là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, là thời điểm lý tưởng để mẹ giúp bé tăng cường trí tuệ và khả năng phản xạ. Mẹ nên bổ sung vào thực đơn bữa sáng của bé các loại thực phẩm như: Bánh mì, phở, bún, súp, cháo,… để cung cấp năng lượng; trứng gà, trứng vịt giàu choline; cá, nhất là cá hồi chứa nhiều axit béo omega 3; trái cây và nước ép trái cây; sữa;…
Còn bữa trưa, mẹ có thể cho bé ăn những món nhiều vitamin, khoáng chất, folate và canxi như: Cá, tôm cua, thịt, trứng, sữa, súp lơ, cải bó xôi, trái cây chứa nhiều chất chống oxy hóa như việt quất, chuối, lựu,…
Và bữa tối, bữa cuối cùng trong ngày, mẹ hãy cho bé ăn các loại thực phẩm giàu sắt và kẽm để bảo vệ tế bào não bộ, giúp bé tập trung và tăng cường trí nhớ: Trái cây, rau củ, ngũ cốc, thịt bò, thịt gà, thịt lợn giàu sắt và gan, trứng, hải sản, nấm, thịt, hạt vừng, hạt dẻ giàu kẽm.
Trước khi đi ngủ, mẹ nên cho bé uống một ly sữa ấm để bé ngủ ngon và sâu giấc, giúp tăng khả năng tập trung và ghi nhớ.
Ngoài ra, mẹ cũng nên cho bé ăn các bữa phụ với các thực phẩm bổ dưỡng và dễ ăn như:
- Sinh tố hoa quả, nước ép trái cây
- Sữa chua, sữa tươi, pho mai, váng sữa
Bên cạnh bổ sung các thực phẩm phát triển trí thông minh cho bé , mẹ cũng cần cho bé ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên và chơi các trò chơi trí tuệ để bé phát triển toàn diện.
