Tư thế ngồi đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng học tập của trẻ. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh thường bỏ qua yếu tố này, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc cho sự phát triển của con em mình. Hiểu được tầm quan trọng của vấn đề này, Eduforlife xin chia sẻ những thông tin cần thiết để giúp bạn điều chỉnh tư thế ngồi học đúng cho bé.
Tác hại của việc ngồi sai tư thế khi học
Ngồi sai tư thế không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng với những biến dạng cấu trúc xương, cong vẹo cột sống, gù lưng, tích mỡ bụng, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng khác.
Hệ tiêu hóa của trẻ cũng phải chịu ảnh hưởng nặng nề bởi áp lực lên vùng bụng do ngồi sai cách, dẫn đến trào ngược axit, khó tiêu, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dinh dưỡng.
Nguy hiểm hơn, ngồi sai tư thế là “thủ phạm” dẫn đến các vấn đề về mắt như cận thị, đặc biệt là ở trẻ em do khoảng cách mắt đến sách vở không phù hợp, khiến mắt phải điều tiết liên tục, dẫn đến mỏi mắt và dần dần suy yếu thị lực.
Hệ tuần hoàn cũng không ngoại lệ khi phải chịu tác động tiêu cực từ việc ngồi sai tư thế. Khi trẻ cong lưng, dòng lưu thông máu bị cản trở, gây tắc nghẽn mạch máu, ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan quan trọng như gan, thận, dạ dày, tim mạch, dẫn đến suy giảm sức khỏe và hiệu quả công việc, học tập.
Tư thế ngồi học đúng
Điều chỉnh tư thế ngồi học cho con từ sớm mang lại nhiều lợi ích thiết thực, không chỉ giúp bé phát triển vóc dáng cân đối mà còn hình thành thói quen tập trung tốt khi học tập. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng dành cho các bậc phụ huynh:
Khoảng cách từ mắt đến vở
- Khoảng cách từ mắt đến vở/sách nên là 25-30 cm.
- Đặt vở đúng vị trí, song song với mép bàn.
- Tránh cúi gằm mặt xuống vở hoặc đưa vở quá gần mắt.
Tư thế của lưng
- Trẻ cần giữ lưng thẳng, vai thả lỏng, không gù hay khom người. Lưng của trẻ nên tựa vào phần tựa lưng của ghế để được hỗ trợ tốt nhất.
- Hai chân đặt phẳng trên sàn, vuông góc với đùi. Đầu gối gập 90 độ. Tránh để trẻ ngồi chéo chân hoặc khoanh chân khi học.
- Hai tay đặt lên bàn học, khuỷu tay gập 90 độ. Cánh tay phải thoải mái, không bị ép sát vào người. Cầm bút bằng tay thuận với độ nghiêng khoảng 45 độ so với mặt giấy.
- Ánh sáng học tập cần đảm bảo đầy đủ và phù hợp. Nên ưu tiên sử dụng ánh sáng tự nhiên từ cửa sổ. Nếu sử dụng đèn học, nên chọn loại đèn có ánh sáng dịu nhẹ, không gây chói mắt.
Những tư thế ngồi sai mà phụ huynh cần điều chỉnh cho bé
Trẻ em rất dễ hình thành thói quen ngồi học sai tư thế nếu không được nhắc nhở và uốn nắn kịp thời bởi cha mẹ, thầy cô. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, đặc biệt là hệ xương khớp.
Khi trẻ có những tư thế sau đây, cha mẹ cần lưu ý để điều chỉnh kịp thời:
- Khom lưng quá mức, nằm trên bàn hoặc giường để viết: Tư thế này khiến cột sống bị cong vẹo, ảnh hưởng đến chức năng của tim, phổi và mắt.
- Ngồi học trong điều kiện thiếu sáng: Khi trẻ cúi sát vào vở để nhìn trong môi trường thiếu sáng, nguy cơ cận thị, vẹo cột sống và thoái hóa khớp sẽ tăng cao.
- Ngồi cong lưng, một tay viết, một tay chống cắm, tựa đầu: Tư thế này khiến cột sống cổ và lưng bị căng thẳng, gây ra tình trạng tê nhức.
- Ngồi vào bàn và ghế không phù hợp với chiều cao: Bàn quá cao hoặc quá thấp so với chiều cao và dáng người của trẻ sẽ dẫn đến các vấn đề về cột sống như nứt đốt sống.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tư thế ngồi của bé
Tư thế ngồi của trẻ không chỉ bị ảnh hưởng bởi chính bản thân trẻ mà còn do một số yếu tố khác:
Bàn ghế không phù hợp
Việc ngồi học với tư thế không phù hợp với chiều cao và vóc dáng của trẻ, cụ thể là khi bàn ghế quá cao hoặc quá thấp, sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho trẻ, bao gồm các vấn đề về cơ, xương, khớp và cả thị lực.
Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe cho trẻ, cha mẹ cần chú ý điều chỉnh bàn ghế học tập phù hợp với chiều cao và vóc dáng của trẻ. Bàn học nên có chiều cao bằng 2/3 chiều cao cơ thể, ghế ngồi có mặt phẳng, tựa lưng vừa phải, giúp trẻ ngồi thẳng lưng, hai chân đặt thoải mái trên sàn nhà.
Trẻ bị áp lực do bị la mắng nhiều khi ngồi sai tư thế
Thay vì áp đặt hay quát mắng, cha mẹ nên sử dụng cách tiếp cận nhẹ nhàng và khích lệ để giúp trẻ hình thành thói quen ngồi học đúng tư thế. Hãy nhớ rằng trẻ em luôn ưa thích sự ngọt ngào và động viên.
Khi trẻ có tiến bộ trong việc giữ thẳng lưng, hãy dành cho chúng những lời khen ngợi chân thành. Giải thích cho trẻ hiểu về tầm quan trọng của việc ngồi đúng tư thế đối với sức khỏe và vóc dáng, ví dụ như giúp bé cao lớn hơn, tránh cong lưng, mỏi vai gáy,…
Cách tiếp cận tích cực này sẽ tạo động lực cho trẻ, giúp bé tự giác duy trì thói quen tốt cho bản thân. Hãy kiên nhẫn và nhất quán trong việc hướng dẫn trẻ, dần dần bé sẽ hình thành thói quen ngồi học đúng tư thế một cách tự nhiên.
Nên điều chỉnh tư thế ngồi học của bé ngay từ thời gian đầu
Nếu không điều chỉnh tư thế ngồi học đúng ngay từ đầu cho trẻ, việc thay đổi sau này sẽ vô cùng khó khăn. Khi cơ thể, tay chân và cột sống của trẻ đã quen với tư thế sai, việc uốn nắn lại sẽ tốn rất nhiều thời gian, công sức. Do vậy, ngay từ khi bắt đầu ngồi học, phụ huynh cần quan tâm đặc biệt đến cách ngồi của trẻ, điều chỉnh tư thế từng chút một và sửa ngay những lỗi sai nhỏ nhất. Cha mẹ có thể tự làm gương bằng cách ngồi đúng tư thế và hướng dẫn trẻ làm theo.
Rèn luyện tư thế ngồi học đúng chuẩn từ khi còn nhỏ mang lại nhiều lợi ích to lớn cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Cha mẹ hãy dành thời gian quan sát, hướng dẫn và nhắc nhở con thường xuyên để con có tư thế ngồi đúng, từ đó bảo vệ sức khỏe và nâng cao hiệu quả học tập.
