Trong cuộc sống hiện đại, khi tri thức ngày càng phát triển, việc học tập không chỉ dừng lại ở trường lớp mà còn cần được tiếp tục ở mọi lúc, mọi nơi. Chính vì vậy, kỹ năng tự học là một kỹ năng vô cùng quan trọng cần được rèn luyện cho trẻ ngay từ nhỏ. Vậy làm cách nào để giúp trẻ có được bộ kỹ năng này? Mời ba mẹ tham khảo một số phương pháp dưới đây!
Kỹ năng tự học là gì?
Tự học là khả năng tự mình tìm hiểu, nắm bắt và tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả mà không cần sự hướng dẫn hay giám sát quá nhiều từ người khác. Đây là một kỹ năng quan trọng trong thời đại hiện nay, khi mà kiến thức và thông tin mới liên tục được cập nhật một cách nhanh chóng.
Vai trò của kỹ năng tự học với trẻ
Tự học là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà trẻ cần được trang bị ngay từ khi còn nhỏ. Kỹ năng này giúp trẻ mở rộng kiến thức, phát triển bản thân toàn diện và rèn luyện tính cách.
Giúp bé mở rộng kiến thức và phát triển bản thân toàn diện
Kiến thức là vô hạn, nhưng thời gian và kiến thức được giáo viên truyền đạt trên lớp lại rất hạn chế. Do đó, để phát triển bản thân toàn diện và đạt thành tích học tập tốt nhất, trẻ cần tự học để bổ sung kiến thức bằng cách tương tác với thế giới xung quanh, đọc sách, báo chí, internet, các hoạt động ngoại khóa,… để từ đó mở rộng kiến thức, hiểu biết về thế giới xung quanh và phát triển bản thân toàn diện về cả kiến thức, kỹ năng và tư duy.
Rèn luyện tính cách cho trẻ
Tự học là khả năng học tập một cách độc lập, tự chủ, không cần sự hướng dẫn hay giúp đỡ của người khác. Kỹ năng này yêu cầu trẻ phải tham gia vào một quá trình nhận thức tự giác, tự lực, tự khám phá, tự phân tích, tổng hợp và luận giải kiến thức. Quá trình tự học giúp trẻ trở nên chủ động, tự tin, độc lập và kiên trì. Đây là những phẩm chất cần thiết để thành công trong học tập, công việc và cả cuộc sống sau này.
Cụ thể, kỹ năng tự học giúp trẻ:
- Tự xác định mục tiêu học tập và kế hoạch học tập phù hợp.
- Tìm kiếm và lựa chọn nguồn tài liệu học tập đúng đắn.
- Phân tích, tổng hợp và luận giải kiến thức một cách hiệu quả.
- Khắc phục khó khăn và vượt qua thử thách.
- Phát triển tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề.
Một số kỹ năng tự học quan trọng ở trẻ
Tự học là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà trẻ cần được trang bị ngay từ khi còn nhỏ. Tuy nhiên, không phải tất cả các kỹ năng đều quan trọng như nhau. Ba mẹ cần giúp trẻ lựa chọn những kỹ năng cần thiết, phù hợp với năng lực và tương lai của trẻ.
Dưới đây là một số kỹ năng quan trọng ba mẹ có thể tham khảo:
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng viết
- Kỹ năng đọc
- Kỹ năng tổ chức và quản lý thời gian
- Kỹ năng xác lập mục tiêu và lên kế hoạch
- Kỹ năng tìm kiếm và đánh giá nguồn thông tin
- Kỹ năng tổng hợp và phân tích
- Kỹ năng trí tuệ cảm xúc và tâm lý học
- Kỹ năng ôn và học bài hiệu quả
- ….
Các phương pháp rèn luyện kỹ năng tự học ở trẻ
Có nhiều phương pháp rèn luyện khả năng tự học cho trẻ. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
Tạo cho trẻ thói quen tự giác
Trẻ em thường dễ bị thu hút bởi những điều mới lạ, thú vị. Tuy nhiên, khi phải tự tìm hiểu một vấn đề nào đó trong thời gian dài, trẻ sẽ dễ bị chán nản và bỏ cuộc. Đặc biệt, khi trẻ bị cảm giác lười biếng chi phối, việc học tập sẽ càng trở nên khó khăn hơn.
Vậy ba mẹ cần làm gì để rèn luyện kỹ năng tự học cho trẻ? Câu trả lời chính là tự giác. Tự giác là khả năng tự mình điều khiển hành vi, suy nghĩ và cảm xúc của bản thân. Khi trẻ biết tự giác, trẻ sẽ có thể tự học tập, tìm hiểu vấn đề khó và vượt qua sự lười biếng của bản thân.
Vậy làm thế nào để rèn luyện tính tự giác cho trẻ? Ba mẹ có thể tham khảo một số cách sau:
- Tạo cho trẻ một môi trường học tập tích cực, thoải mái, khuyến khích trẻ tự khám phá, tìm tòi.
- Hướng dẫn trẻ cách tự lập kế hoạch học tập, tự tìm kiếm và lựa chọn nguồn tài liệu phù hợp.
- Làm gương cho trẻ về tinh thần tự học, tự giác.
Hình thành thói quen tự lập kế hoạch và mục tiêu học tập
Kế hoạch học tập là một công cụ quan trọng giúp trẻ học tập hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nhiều ba mẹ thường ép buộc trẻ học theo một thời gian biểu do chính mình định ra. Điều này có thể khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, chán nản và không có tinh thần tự giác trong học tập.
Để trẻ tự giác học tập, ba mẹ cần khuyến khích trẻ tham gia xây dựng thời gian biểu của mình. Việc này sẽ giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng và có trách nhiệm hơn với việc học. Ba mẹ có thể cùng trẻ thảo luận về mục tiêu học tập trong từng kỳ học, từng năm học, giúp trẻ phân tích khối lượng kiến thức và thời gian học cần thiết cũng như hướng dẫn trẻ lựa chọn những phương pháp học tập phù hợp với bản thân.
Nâng cao khả năng tự tìm tòi, học hỏi
Trẻ cần được khuyến khích tự tìm tòi, học hỏi để phát triển khả năng tư duy và sáng tạo. Ba mẹ có thể giúp trẻ rèn luyện kỹ năng này bằng cách tạo cho trẻ một góc học tập với nhiều loại sách báo, tài liệu, đồ chơi,… để trẻ có thể thỏa sức tìm tòi, khám phá. Bên cạnh đó, hãy khuyến khích trẻ tự đặt câu hỏi khi gặp những vấn đề chưa hiểu. Việc đặt câu hỏi sẽ giúp trẻ tìm hiểu sâu hơn về vấn đề đó.
Dạy con sử dụng các công cụ ghi nhớ
Học thêm không phải là cách duy nhất để con tiếp thu và ghi nhớ kiến thức khoa học. Ba mẹ hãy hướng dẫn con sử dụng các công cụ trợ giúp suy nghĩ hiệu quả như Mind Map (sơ đồ tư duy). Mind Map là một phương pháp ghi chép và hệ thống hóa kiến thức một cách trực quan, sinh động. Sử dụng Mind Map, con sẽ dễ dàng nắm bắt được các ý chính, mối liên hệ giữa các ý và ghi nhớ kiến thức lâu dài.
Ngoài ra, ba mẹ cũng cần giúp con hiểu rõ bản tính cách học của mình. Có nhiều kiểu học khác nhau, như học bằng hình ảnh, học bằng âm thanh, học bằng hành động,… Khi hiểu rõ xu hướng học, con sẽ có thể lựa chọn phương pháp học phù hợp, giúp việc học trở nên hiệu quả hơn.
Đặt ra lịch học để trẻ tuân thủ
Khuyến khích con tự học là một việc làm cần thiết, nhưng không đồng nghĩa với việc lơ là chuyện học của con trẻ và để con hoàn toàn tự làm theo ý mình. Trẻ ở lứa tuổi nhỏ thường ham chơi nên ba mẹ cần có sự đồng hành, định hướng và hỗ trợ con trong việc học tập.
Cụ thể, ba mẹ nên cùng con xây dựng một thời gian biểu học tập hợp lý, phù hợp với lứa tuổi và khả năng của con. Sau đó, ba mẹ cần thống nhất với con để con tuân thủ thời gian biểu đó. Nếu con hoàn thành tốt lịch học của mình, ba mẹ có thể động viên con bằng cách cho con tự do vui chơi hoặc tặng con những phần thưởng nho nhỏ để con có cảm hứng để tự giác học tập.
Dành lời khen ngợi đúng lúc
Trẻ tiểu học thường gặp khó khăn trong việc chủ động học tập. Do đó, phụ huynh cần dành thời gian quan tâm, động viên và khen ngợi trẻ đúng lúc, đúng chỗ. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy được yêu thương, trân trọng và có động lực để tiếp tục cố gắng. Tuy nhiên, phụ huynh cần lưu ý không nên khen ngợi quá mức, bởi điều này có thể khiến trẻ trở nên tự cao, chủ quan và lơ là trong học tập.
Xây dựng các hoạt động học tập sáng tạo
Ở lứa tuổi Tiểu học, trẻ ham chơi và hiếu động nên dễ bị gián đoạn, xao nhãng trong quá trình tự học. Để giảm bớt sự hiếu động, nhưng cũng không bắt trẻ phải ngồi học quá nhiều, ba mẹ hãy cùng con xây dựng các hoạt động vừa học vừa chơi. Các trò chơi sáng tạo do cả gia đình cùng nghĩ ra, lồng ghép bài học trong đó sẽ trở nên vui vẻ và giúp trẻ dễ tiếp thu hơn.
Khóa học phát triển kỹ năng tự học cho trẻ tại Eduforlife
Tự học là một kỹ năng quan trọng cần được rèn luyện cho trẻ ngay từ nhỏ. Kỹ năng này giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo, giải quyết vấn đề, tự lập, tự giác, tự tin,… Tại Eduforlife, các lớp học luôn hướng tới mục tiêu khơi dậy ở trẻ tính tự chủ, tự lập và trách nhiệm. Mỗi khóa học được thiết kế với một mục tiêu cụ thể, một nhiệm vụ cụ thể, nhằm giúp trẻ phát triển một kỹ năng hoặc kiến thức nhất định.
Đặc biệt, khóa học Kỹ năng tự học tại Eduforlife được giảng dạy theo phương pháp học tập chủ động, khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động học tập. Các hoạt động học tập được thiết kế đa dạng, phong phú, phù hợp với lứa tuổi và sở thích của trẻ, giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả.
Nếu ba mẹ có hứng thú và muốn được tư vấn chi tiết về khóa học này, vui lòng liên hệ với Eduforlife qua các kênh sau để được hỗ trợ nhanh chóng:
- Hotline: 0819855567
- Email: contact@eduforlife.edu.vn
>>> Xem Thêm: Khóa học đọc khám phá tại EduForlife